Rok w ogrodzie – Listopad
Listopad w ogrodzie to czas przede wszystkim porządków przed zimą, a przede wszystkim zabezpieczania roślin przed nadchodzącym mrozem. Ten miesiąc obfituje w chłodne, krótkie i często deszczowe dni, dlatego z pracami porządkowymi niechętnie wychodzimy w tym okresie po za zacisze domowe, niestety rośliny nie mają takiej możliwości i powinniśmy zapewnić im dobre warunki do przetrwania okresu zimowego odpoczynku.
Przygotowaliśmy krótką, streszczoną listę prac jakie powinniśmy wykonać jeszcze przed zimą. Oto one:
Porządkujemy rabaty, grabimy opadłe liście. Liście możemy posegregować – chore należy spalić, te zdrowe możemy wykorzystać do okrywania innych roślin lub na kompost.
W listopadzie porządkujemy tunele foliowe i szklarenki: należy usunąć resztki roślinne i inne pozostałości oraz przeprowadzić prace konserwacyjne konstrukcji.
Możemy jeszcze sadzić drzewa i krzewy zrzucające na zimę liście, jak rośliny owocowe. Po posadzeniu trzeba zabezpieczyć bryłę korzeniową dodatkowo usypując u nasady pnia kopczyk z ziemi – ochroni on korzenie przed ujemną temperaturą. Posadzone jesienią drzewa i krzewy przycinamy dopiero wiosną.
Usuwamy zaschnięte owoce z drzew, których nie zebraliśmy wcześniej (mogą być źródłem infekcji w następnym sezonie).
Możemy jeszcze przeprowadzać opryski drzew owocowych jeżeli w dzień temperatura przekracza 8 st. C i jest bezwietrzna pogoda.
Dobrze nawadniamy krzewy zimozielone i iglaste, gdyż rosną także zimą i są narażone w mroźne, słoneczne dni na przesychanie – efekt suszy fizjologicznej.
Zabezpieczamy rośliny o pokroju kolumnowym przed ryzykiem rozłamania się pod wpływem ciężaru śniegu za pomocą elastycznej siatki lub sznurka.
Rośliny wrażliwe na mróz (np. Sośnica japońska, cedry, cyprysiki odmiany Lawsona) należy zabezpieczyć agrowłókniną lub chochołem ze słomy.
Usuwamy chore pędy róż oraz opadłe liście, by wiosną krzewów nie poraziły choroby.
Kopczykujemy róże, powojniki wielkokwiatowe, krzewy magnolii, hortensji ogrodowej, ketmii syryjskiej, budlei Dawida, milinu, gdy temperatura zacznie spadać poniżej 5 st. C.
Rośliny szczepione na pniu zabezpieczamy przed mrozem słomą grubym kartonem lub agrowłókniną.
W listopadzie możemy pobierać zdrewniałe sadzonki krzewów liściastych, np. jaśminowca, ligustra, derenia, pęcherznicy, żylistka itd.
Listopad to ostatni dzwonek na wykopywanie karp dalii, pacioreczników i begonii bulwiastych oraz cebulek mieczyków.
Po pierwszych przymrozkach okrywamy wrażliwe byliny wieloletnie oraz świeżo posadzone cebule kwiatów wiosennych jak narcyzy, tulipany itd. rozkładając na nich warstwę kompostu, kory, słomy lub torfu.
W listopadzie zbieramy ostatnie warzywa korzeniowe (pietruszka, marchew, seler), warzywa kapustne (kapusta, kalafior, brukselka) oraz pory. Możemy jeszcze pozostawić na grządkach jarmuż i pasternak, salsefię – te warzywa są bardziej wytrzymałe na niską temperaturę.
Po zbiorze warzyw oczyszczamy grządki z resztek roślinnych (przeznaczmy je na kompost) i ewentualnie dokładnie przekopujemy, pozostawiając glebę w tzw. ostrej skibie (przekopanej ziemi nie kruszy się i nie grabi – zostaje w bryłach, na które będą działać mróz i wiatr – to poprawi jej strukturę).
W listopadzie dokładnie grabimy trawnik i kosimy trawę przed przymrozkami. Pozostawione na trawniku stworzą nieprzepuszczalną warstwę dla powietrza, co sprzyja rozwojowi pleśni i innych chorób grzybowych.
Usuwamy wodę z małych i średnich zbiorników na wodę – przenośne przestawiamy do suchego pomieszczenia, a stałe wypełniamy trocinami lub ciętą słomą i przykrywamy.
Wywieszamy karmnik dla ptaków. Karmnik powinien zostać umieszczony w taki sposób, by koty nie miały do niego dostępu.
Możemy umieścić w ogrodzie domek dla owadów by pomóc im przetrwać zimę, to zaowocuje w przyszłym sezonie w postaci zapylonych owoców.
