OPRYSKI – zwalczanie chwastów, szkodników i chorób

Ogród jest pewnego rodzaju organizmem, któremu podobnie jak nam ludziom zdarza się zachorować. Gdy zawiodą już mechanizmy obronne w ogrodzie potrzebna jest interwencja wyższe wagi - opryski. Ogród powinien bronić się sam, ale gdy zostaje zachwiana jego naturalna harmonia czasami nie mamy wyjścia i musimy użyć środków chemicznych. Powinno to być już ostateczne posunięcie, gdyż nigdy takie zabiegi nie pozostają bez wpływu na nasze zdrowie i zdrowie oraz życie innych organizmów korzystających i żyjących w naszym ogrodzie. Zawsze zastanów się czy wyczerpałeś już wszystkie ekologiczne sposoby zwalczania chwastów, bądź szkodników i użycie środków chemicznych jest niezbędne.   Przede wszystkim bezpieczeństwo Podczas oprysków powinniśmy zachować najwyższe środki ostrożności:

  • Odpowiednie ubranie, rękawiczki, maseczkę na twarz itp.
  • Opryski zawsze powinno się wykonywać w bezwietrzne, suche dni, najlepiej po południu lub wieczorem, gdy nie jest już tak bardzo ciepło.
  • Najlepiej, żeby po wykonaniu oprysków przez kilka godzin nie korzystać z ogrodu, żeby nie mieć kontaktu z rozpylonymi środkami chemicznymi.
  • Zawsze powinniśmy zużyć roztwór do końca. Resztek środka pod żadnym pozorem nie wolno wylewać do kanalizacji. Niewielką ilość rozcieńczonego środka chemicznego możemy wylać na niezagospodarowany fragment ogrodu
  • Sprzęt używany do oprysków zawsze powinien służyć wyłącznie do tego celu, po zabiegu należy dokładnie go umyć i odstawić w miejsce niedostępne dla dzieci
  • Produkty zawsze przechowujemy w oryginalnym opakowaniu, poza zasięgiem dzieci i zwierząt. Zadbajmy również o zachowanie etykiety załączonej do środka chemicznego.
  • Zawsze stosuj dawki podane na opakowaniu, wyższe stężenie może poparzyć rośliny (środki do zwalczania szkodników) lub inne pożyteczne organizmy

  Sprzęt Na rynku dostępnych jest wiele opryskiwaczy. W zależności od tego, jakiego rodzaju oprysk będziemy wykonywać i na jakiej powierzchni, powinniśmy dostosować do niego wielkość opryskiwacza. Dostępne są opryskiwacze:

  • ręczne małe (0,5-3l) – na niewielkie powierzchnie
  • z ręczną dźwignią do pompowania (od kilku do kilkudziesięciu litrów) z poręcznym paskiem lub szelkami do zawieszenia na ramieniu – odpowiednie do każdego ogrodu
  • duże, kilkusetlitrowe, samobieżne lub na kołach – dla profesjonalistów, rolników
  • aplikatory do stosowania punktowego

  Zwalczanie chwastów: Najlepszą porą na usuwanie chwastów jest wiosna i wczesne lato, gdyż wtedy rośliny najszybciej rosną, a przez to wchłanianie środków jest szybsze. Jeśli zależy nam na szybkim i skutecznym efekcie podajemy kilka sprawdzonych sposobów:

  • Do przygotowanego roztworu wlej odrobinę płynu do mycia naczyń, spowoduje on, że środek będzie miał lepszą przyczepność i nie spłynie po roślinie
  • Przed opryskiem możemy zastosować niewielką dawkę nawozu, pobudzi od rośliny do wzrostu, a przy tym przyspieszy działanie środków chemicznych
  • Podobne działanie ma mocznik. Dajemy go w dawce 100g na 10l roztworu –
  • Gdy chwastów jest bardzo dużo lub są już mocno rozrośnięte, oprysk należy powtórzyć 2-3 krotnie w odstępach 10-14 dniowych i w razie potrzeby jeszcze raz, gdy zaczną odrastać.
  • Oprysk należy wykonywać po zejściu rosy i w słoneczne dni, gdyż środki chemiczne potrzebują zazwyczaj kilku do kilkunastu godzin, żeby się dobrze wchłonąć
  • Nie podlewaj roślin bezpośrednio po oprysku, żeby nie spłukać herbicydu.

  Podział środków chemicznych do zwalczania chwastów:

  • herbicydy kontaktowe: niszczą każdą roślinę, z którą się zetkną. Działają jednak tylko na części nadziemne i chwasty stałe mogą odrastać ponownie
  • Herbicydy systemiczne: aplikuje je się na zewnętrzną część rośliny. Są wchłaniane przez części nadziemne i przemieszczane do korzeni, przez co niszczą całą roślinę. Można je aplikować punktowo, przez co nie są uszkadzane rośliny sąsiednie.
  • Herbicydy doglebowe: są pobierane przez korzenie i przemieszczane w górę. Służą do całkowitego niszczenia mocno zachwaszczonych gruntów, pozostają w glebie przez kilka miesięcy (w zależności od środka – czytaj etykietę na opakowaniu).
  • Herbicydy selektywne: zwykle działają na rośliny dwuliścienne, nie niszcząc traw i zbóż. Są używane głównie na trawnikach i polach. Są jednymi z najbezpieczniejszych środków. Do takich środków zaliczamy np. Fernando – środek chwastobójczy używany do oczyszczania trawników (choć takie kwitnące niewątpliwie też mają swój urok)

  Roundup® Jest to chyba najlepiej znany środek do zwalczania chwastów. Roundup® jest środkiem nieselektywnym, tzn. niszczy wszystkie rośliny. Jest pobierany przez nadziemną, zieloną część rośliny i rozprowadzany po jej wszystkich częściach. Już nawet niewielka kropla tego herbicydu wystarcza, żeby zniszczyć roślinę. Jest stosowany przed zasiewem pól lub do likwidowania nieużytków itp. Obecnie w uprawie znajdują się mutacje m.in. kukurydzy odpornej na działanie Roundup’u®, dzięki czemu stosuje się go również w trakcie uprawy do zwalczania chwastów. Roundup®, wbrew temu, co jeszcze do niedawna było propagowane, nie jest biodegradowalny i nie pozostaje obojętny dla zdrowia. Długotrwałe i częste stosowanie środka może powodować niebezpieczne problemy z płodnością i prawidłowym rozwojem zarodków. Dlatego należy się zawsze dwukrotnie zastanowić zanim sięgniemy po Roundup®.     Sposoby zwalczania niepożądanych gości w ogrodzie: Chcąc uchronić nasz ogród przed szkodnikami musimy chronić naszych sprzymierzeńców, jakimi są np. ptaki (więcej o pożytecznych organizmach w artykule NATURALNE METODY ZWALCZANIA SZKODNIKÓW – WALKA BIOLOGICZNA). Pamiętajmy również, że ogród, w którym zachowana jest harmonia, który jest odpowiednio pielęgnowany – nawożony, odpowiednio podlewany jest znacznie mniej narażony na ataki chorób i szkodników. Dlatego pamiętajmy, żeby przede wszystkim zapobiegać.  

Szkodnik/choroba Objawy Zwalczanie

SZKODNIKI

Gąsienice Obgryzione liście, pozostałe same łodyżki liściowe, duże dziury wygryzione w liściach niezbyt licznie występujące gąsienice można podobnie jak stonki zbierać i wyrzucać, lecz gdy ich liczebność jest znaczna należy wykonać oprysk preparatami opartymi na bakterii Bacillus thuringiensis, czosnku lub fenitrotionu
Kwieciak jabłkowiec Pąki kwiatowe brązowieją i nie rozwijają się, objawy podobne do uszkodzeń mrozowych Chrząszcze strząsnąć z drzewa na płachtę i zniszczyć. Zakładać budki lęgowe dla ptaków. Jeśli szkodników jest dużo należy przy temperaturze min 12oC zastosować oprysk preparatami zawierającymi fenitrotion i bensultap, szkodników nie należy bagatelizować, bo w krótkim czasie mogą opanować cały sad
Mszyce Grupy drobnych, lepkich owadów na liściach i młodych pędach, pozwijane liście Naturalnymi wrogami mszyc są biedronki i złotooki, dlatego należy je chronić. Należy ograniczyć nawożenie roślin azotem i wykonać oprysk wody z mydłem lub preparatami zawierającymi czosnek, pirymikarb.
Opuchlaki Wygryzienia na brzegach liści, rośliny łamliwe u nasady, opadające liście jeśli mamy podejrzenia, że nowo kupiona roślina może być uszkodzona przez larwy opuchlaka należy wyciągnąć ją z doniczki, wytrzepać larwy i zniszczyć je. Dorosłe chrząszcze zwalczamy preparatami zawierającymi deltametrynę
Przędziorki Żółte lub brązowe plamki na liściach, brązowienie iglaków Stosować oprysk zawierający heksytiazoks, flufenoksuron lub propargit. Dbać o prawidłowe podlewanie i nawożenie roślin. Przędziorki nie lubią zraszania.

CHOROBY

Czarna plamistość Ciemnobrunatne lub czarne plamy na liściach, które szybko opadają (częsta choroba róż) Ograniczyć podlewanie, grabić i palić liście, wycinać i palić mocno porażone gałązki. Stosować opryski zawierające miedź, mankozeb, karbendazym lub metylotiofanat. W razie potrzeby zabieg powtarzać co 2 tygodnie
Kędzierzawość liści brzoskwiń Silnie poskręcane, zniekształcone liście Silne drzewa radzą sobie same, ale jeśli choroba z roku na rok powraca może je znacznie osłabić. Drzewa należy wiosną opryskać Miedzianem
Mączniak Liście, pędy lub kwiaty pokryte białym nalotem Usuwać porażone pędy i liście, palić. Unikać zraszania liści. Natychmiast po zauważeniu choroby zastosować preparaty zawierające bupirymat, flusilazol i triadimefon, rośliny bardziej odporne spryskać preparatami siarkowymi; róże preparatami z triforyną i fenarymolem.
Parch Oliwkowozielone, brunatniejące plamy na liściach, zrzucanie zawiązków owoców i liście, pęcherze i strupy na łodygach; większa podatność na mróz Stosować oprysk miedzianem. Zbierać i palić liście, usuwać porażone gałązki
Rak drzew owocowych Młode pędy zamierają, ze zrakowaceń na pędach wycieka ciecz; rany na gałęziach, odpadająca kora Porażone gałęzie wycinać do zdrowej tkanki i palić, a rany po cięciach smarować balsamem sadowniczym. Wiosną stosować oprysk miedzianem. Cięcia wykonywać tylko w suche dni.
Rdza Liczne skupiska pylących pomarańczowych, żółtych lub rdzawych zarodków Usuwać porażone gałęzie, zbierać liście i palić. W razie potrzeby stosować oprysk preparatami z mankozebem, tridimefonem i fenarymolem
Szara pleśń Na liściach pojawiają się szare, gnilne plamy z pylistym nalotem Unikać nadmiernego podlewania, wietrzyć szklarnie. Porażone rośliny lub pędy usuwać. W razie potrzeby stosować oprysk preparatami zawierającymi procymidon lub iprodion
Zaraza ogniowa Pędy zamierają od wierzchołka, liście brunatnieją, wyglądają jakby opalone ogniem Porażone gałęzie wyciąć, często konieczne jest usunięcie całej rośliny. Zabezpieczać rany po cięciach, ograniczyć nadmierne podlewanie i nawożenie. Zagrożone rośliny opryskać miedzianem. Choroba ta podlega kwarantannie.

        Bibliografia:

  1. I. Sieńko-Holewa, Choroby i Szkodniki Roślin. Jak pielęgnować i chronić rośliny, Warszawa 2008
  2. M.L. Kreuter, Ogród w zgodzie z naturą, Warszawa 2003
  3. Wspaniały ogród, Warszawa 2001